Huyết áp thấp là gì? Tìm hiểu khái niệm và ý nghĩa xét nghiệm huyết áp
Huyết áp là một chỉ số quan trọng đo lượng áp lực máu tác động lên thành động mạch khi tim bơm máu đi khắp cơ thể. Tình trạng huyết áp thấp thường mang dấu hiệu hệ tuần hoàn không đảm bảo cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho các cơ quan thiết yếu, đặc biệt là não, tim hay thận. Vì vậy, việc xác định huyết áp thấp bao nhiêu là nguy hiểm trở thành nhu cầu cần được quan tâm đặc biệt, nhất là với những người có triệu chứng mệt mỏi, chóng mặt hoặc mắc các bệnh nền mãn tính.
Thế nào là huyết áp thấp? Chỉ số huyết áp tiêu chuẩn
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người trưởng thành khỏe mạnh có huyết áp chuẩn là khoảng 120/80 mmHg. Tuy nhiên, tình trạng huyết áp thấp được định nghĩa là huyết áp tâm thu (số trên) dưới 90 mmHg hoặc huyết áp tâm trương (số dưới) dưới 60 mmHg. Nhưng điều quan trọng nhất là phải nhận biết chiến lược phòng ngừa và hiểu rõ huyết áp thấp bao nhiêu là nguy hiểm bởi não và các cơ quan quan trọng rất nhạy cảm với áp lực máu giảm sút nhanh chóng.
- Huyết áp tâm thu < 90 mmHg
- Huyết áp tâm trương < 60 mmHg
Các mức độ nguy hiểm khi huyết áp thấp
Huyết áp thấp bao nhiêu là nguy hiểm? Chỉ số huyết áp càng thấp, mức độ nguy hiểm càng tăng cao. Thông thường, mức huyết áp dưới 90/60 mmHg được coi là thấp, nhưng nguy hiểm nhất là khi:
- Huyết áp dưới 80/50 mmHg: thường gây chóng mặt, ngã hoặc ngất xỉu.
- Huyết áp dưới 70/40 mmHg: có thể đe dọa tính mạng, dẫn đến tụt huyết áp kích hoạt sốc và suy đa cơ quan.
Dấu hiệu nhận biết huyết áp thấp nguy hiểm
Các triệu chứng nhận biết huyết áp thấp nguy hiểm có thể xuất hiện dựa theo từng mức độ tụt huyết áp:
- Mệt mỏi toàn thân, hoa mắt, choáng váng hoặc chóng mặt
- Tim đập nhanh, hồi hộp, có thể cảm thấy tim đập yếu
- Da tái nhợt, vã mồ hôi lạnh, môi khô, miệng đắng
- Ngất xỉu – ngất nhất là khi thay đổi tư thế đột ngột
- Khó thở, đau đầu, căng thẳng, giảm khả năng tập trung
Nếu nhận thấy các dấu hiệu trên, bạn cần đo huyết áp ngay để kiểm tra huyết áp thấp bao nhiêu là nguy hiểm nhằm có biện pháp xử trí kịp thời và ngăn chặn các biến chứng.
Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến huyết áp thấp
Không phải ai cũng biết vì sao mình mắc phải huyết áp thấp. Một số nguyên nhân phổ biến gây hạ huyết áp bao gồm:
- Rối loạn cơ địa, uống thiếu nước hoặc thiếu muối
- Mất máu do chấn thương, phẫu thuật, rong kinh hoặc tiêu chảy
- Bệnh về tim mạch (suy tim, bệnh van tim, loạn nhịp)
- Rối loạn nội tiết tố, bị bệnh Addison, suy tuyến giáp
- Sử dụng thuốc điều trị huyết áp, thuốc lợi tiểu, thuốc giãn mạch, thuốc an thần
- Phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ)
Đối tượng có nguy cơ cao mắc huyết áp thấp
Một số nhóm đối tượng nên thường xuyên theo dõi huyết áp để phòng tránh biến chứng nguy hiểm. Cụ thể:
- Người cao tuổi vốn hệ tuần hoàn yếu
- Phụ nữ mang thai bị ốm nghén kéo dài, mất nước
- Bệnh nhân tiểu đường, bệnh nhân mắc bệnh tim mạch
- Người có lối sống ít vận động, tuổi dậy thì hoặc người gầy yếu
Tại sao cần xác định chỉ số huyết áp thấp nguy hiểm?
Xác định đúng huyết áp thấp bao nhiêu là nguy hiểm sẽ giúp chủ động phát hiện và phòng ngừa các tai biến, bảo vệ sức khỏe lâu dài. Nhiều người lầm tưởng huyết áp thấp lành tính, không gây biến chứng như cao huyết áp, nhưng kỳ thực huyết áp giảm sâu bất ngờ có thể khiến cơ thể rơi vào trạng thái sốc, suy thận, thiếu máu não, ngất, thậm chí tử vong nếu không xử trí kịp thời.
Những biến chứng khôn lường nếu để huyết áp thấp kéo dài không kiểm soát
- Ngất xỉu thường xuyên dễ gây tai nạn thương tích
- Suy giảm tuần hoàn não, chóng mặt, đau đầu kéo dài
- Rối loạn nhịp tim, suy tim cấp
- Suy giảm chức năng thận, tổn thương nội tạng khác
- Đặc biệt, phụ nữ mang thai dễ gây sẩy thai, thai nhi kém phát triển do thiếu máu, oxy
Làm gì khi phát hiện chỉ số huyết áp thấp nguy hiểm?
Nếu sau khi đo có kết quả huyết áp thấp bao nhiêu là nguy hiểm như phân tích ở trên, bạn cần:
- Nằm xuống, nâng cao hai chân để máu dồn về tim, cải thiện tuần hoàn não
- Uống thêm nước lọc, nước Oresol hoặc dung dịch bổ sung điện giải
- Ăn nhẹ đồ có vị mặn như bánh quy, muối
- Không vận động mạnh, đột ngột đứng dậy hoặc chuyển tư thế nhanh
- Gọi cấp cứu ngay nếu xuất hiện ngất xỉu, khó thở, đau ngực, liệt nửa người hoặc không thể đánh giá chính xác nguyên nhân tụt huyết áp
Các thói quen giúp ổn định huyết áp đối với người có cơ địa huyết áp thấp
- Uống đủ nước mỗi ngày khoảng 2-2,5l
- Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, bổ sung thực phẩm giàu B12, sắt
- Luyện tập thể thao vừa sức: đi bộ, yoga, bơi lội…
- Tránh thay đổi tư thế đột ngột
- Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá, caffeine
- Tái khám định kỳ để được theo dõi chỉ số và đánh giá nguy cơ tiến triển bệnh lý
Phân biệt tụt huyết áp cấp tính và huyết áp thấp mãn tính
Huyết áp thấp mãn tính thường liên quan yếu tố cơ địa và không biểu hiện triệu chứng nghiêm trọng. Cần chú ý huyết áp thấp bao nhiêu là nguy hiểm ở các trường hợp tụt huyết áp cấp tính như mất máu, sốc phản vệ hoặc sốc nhiễm trùng đậm, khi đó áp lực máu giảm đột ngột.
Khi nào cần đến bệnh viện?
Bạn nên đến bệnh viện hoặc liên hệ y tế gấp khi:
- Huyết áp đo được dưới 70/40 mmHg
- Có dấu hiệu ngất xỉu, co giật hoặc khó thở nghiêm trọng
- Xuất hiện đau ngực dữ dội, suy giảm ý thức
- Có bệnh lý nền mạn tính kèm tụt huyết áp bất ngờ
Chăm sóc sức khỏe chủ động cho người huyết áp thấp
Để chủ động ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, huyết áp thấp bao nhiêu là nguy hiểm cần được đặt lên hàng đầu trong quá trình chăm sóc sức khỏe. Hãy xây dựng lối sống lành mạnh, chú ý chế độ dinh dưỡng cân đối, ngủ đủ và luyện tập điều độ. Đồng thời, hãy tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ và luôn kiểm tra các chỉ số huyết áp, nhất là khi có dấu hiệu bất thường.
Câu hỏi thường gặp về huyết áp thấp nguy hiểm
Câu hỏi 1: Bao lâu nên kiểm tra huyết áp nếu đã từng tụt huyết áp nghiêm trọng?
Người có tiền sử huyết áp thấp nghiêm trọng nên kiểm tra huyết áp ít nhất 2-3 ngày/lần hoặc ngay khi xuất hiện triệu chứng bất thường. Ngoài ra, tái khám định kỳ với chuyên gia tim mạch là điều cần thiết.
Câu hỏi 2: Những loại thực phẩm nào hỗ trợ kiểm soát huyết áp thấp?
Nên ăn các thực phẩm giàu sắt, vitamin nhóm B như thịt đỏ, gan, trứng, ngũ cốc nguyên hạt, các loại rau lá xanh, uống nước điện giải hoặc bổ sung muối theo hướng dẫn
Câu hỏi 3: Có phải ai huyết áp thấp cũng nguy hiểm?
Không phải trường hợp nào huyết áp thấp cũng nguy hiểm, chỉ đặc biệt cần lưu ý khi có triệu chứng nặng hoặc biến chứng nghiêm trọng xuất hiện như ngất xỉu, tụt huyết áp dưới 80/50 mmHg.